Ai, wat eng, zou je kunnen denken over de onstuitbare opmars van AI. Software en apparaten die het denkvermogen van de mens imiteren en zelfstandig keuzes maken; is dat wat we willen? Maar ai ai ai, wat zouden we ook veel tijd kunnen besparen als we iets anders ons werk laten doen. Wat zou dat kunnen betekenen voor het onderwijs?
Toepassingen die nu al gebruikt worden zijn het automatisch nakijken van eenvoudige digitale toetsen en het gebruik van data om gepersonaliseerde leerstof te bieden. Maar als we de professionals moeten geloven, komen er in rap tempo toepassingen bij.
In virtuele laboratoria kunnen studenten experimenten uitvoeren zonder fysieke laboratoriumapparatuur nodig te hebben. Met behulp van door AI gestuurde virtuele omgevingen kunnen studenten op excursie naar verschillende locaties over de hele wereld. Ze kunnen historische monumenten bezoeken, kunstgalerijen verkennen of een virtuele reis maken door de natuurlijke ecosystemen. Dit biedt een meeslepende ervaring die anders moeilijk toegankelijk zou zijn. Voor leerlingen met speciale behoeften kan AI het onderwijs toegankelijker maken. Door middel van spraakherkenning, tekst-naar-spraaktechnologie en andere AI-toepassingen kunnen zij beter deelnemen aan het leerproces.
De bekendste toepassing van AI, ChatGPT, geeft ook antwoord op de vraag wat risico’s van AI voor het onderwijs kunnen zijn. Verminderde menselijke interactie in het klaslokaal ligt mogelijk op de loer. En AI-systemen kunnen vatbaar zijn voor vooroordelen en ongelijkheden, omdat ze worden getraind op basis van bestaande gegevens. Als deze gegevens bevooroordeeld zijn, kunnen AI-systemen deze vooroordelen versterken en ongelijkheden in het onderwijs vergroten. Daarnaast zijn er zorgen over de privacy van leerlingen en leerkrachten. Het gebruik van AI in het onderwijs houdt het verzamelen en analyseren van gegevens in. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de verzamelde gegevens veilig worden opgeslagen en dat er transparantie is over hoe ze worden gebruikt.
Bang dat AI-toepassingen de taken van een leerkracht gaan overnemen, hoeven we volgens de professionals niet te zijn. Kunstmatige intelligentie kan wél de rol van de leraar veranderen, zodat deze meer tijd heeft om het werk te doen waar mensen goed in zijn en computers niet. Los van de vraag hoe het onderwijs zijn voordeel kan doen met AI, is het belangrijk dat docenten én leerlingen zich bewust worden van de vraagstukken rondom AI.
Voor leerkrachten is er daarom een online cursus. Daarin worden de ethische aspecten van AI besproken, hoe de technologie zich in de toekomst gaat ontwikkelen, welke toepassingsmogelijkheden van AI er in het onderwijs zijn en wat de impact kan zijn op het werk van de docent. In twee uurtjes tijd is de onderwijsprofessional helemaal op de hoogte en heeft die een certificaat op zak. Jongeren worden vertrouwd gemaakt met AI in de AI Cursus Junior. Via de cursuswebsite zijn ook lespakketten voor het primair en voortgezet onderwijs beschikbaar.